Een bekende reden waarom er de afgelopen jaren een spectaculaire toename te zien is van mensen met een burn-out is dat ons werk veeleisender geworden is. Maar mensen krijgen niet alleen een burn-out omdat ze te hard werken of omdat taakeisen te zwaar zijn.
Dat wordt duidelijk in het voorbeeld dat psychiater, zenleraar en Mindfulnesstrainer Edel Maex vertelt. Een vrouw wordt gevraagd om een afdeling van een bedrijf te reorganiseren. Ze werkt keihard, maakt overuren en uiteindelijk slaagt ze in haar opdracht, waarna op de afdeling alles weer op rolletjes loopt. In het daarop volgende functioneringsgesprek zeggen haar chefs dat ze goed werk heeft geleverd maar ze besluiten ook de georganiseerde afdeling meteen op te heffen. De dag daarna stort ze in.
De werkneemster heeft een belangrijke klus geklaard. Ze dacht een zinvolle bijdrage te hebben geleverd. Maar met het opheffen van de afdeling komt aan die droom plotsklaps een einde – met ziekte als gevolg. Het hebben van zinvol werk is niet alleen een goede zaak, maar ook een belangrijke factor om een burn-out te voorkomen of om er weer bovenop te komen.
Zinvol werk veronderstelt een zekere mate van vrijheid en autonomie.
Zinvol werk veronderstelt een zekere mate van vrijheid en autonomie, dat je zelf je werk kunt organiseren, dat je het naar eigen inzicht vorm kunt geven en dat er voldoende bewegingsruimte is. Als daarentegen de chef zijn werknemers aanstuurt, als deze veel instructies moeten opvolgen en zich moeten houden aan strikte regels, beperkt dit niet alleen de eigen ruimte maar lopen zij bovendien het risico op mentale uitputting.
Zzp’ers laten zien hoe belangrijk autonomie is. Deze groep kampt aanzienlijk minder met burn-out klachten. Hier wordt doorgaans niet geklaagd over het gebrek aan autonomie – het is er gewoonweg niet, logisch ook, want men is eigen baas. Zzp’ers laten zien dat mensen blijer en productiever zijn als ze autonomie in hun werk ervaren.
Organisaties en bedrijven kunnen werknemers onder druk zetten, grote druk soms. Maar mensen zetten zichzelf ook onder druk. Dat is de andere kant van de medaille. Het is altijd goed te letten op lichamelijke signalen, want het lichaam liegt nooit. Als er vermoeidheid is of pijn, is dat een duidelijke boodschap en het vraagt om daarnaar te luisteren en erop te reageren via rust, ontspanning, slaap en meditatie. Autonomie is niet alleen een doel op je werk, maar ook in je leven en blijkt uit de goede zorg voor jouw lichaam en geest.
Abonneer je gratis op de maandagochtendcolumn (via de rechterbalk) en ontvang elke maandagmiddag het blog van die ochtend.
