De depressie voorbij

Met welke klachten bezoeken mensen het vaakst hun psychotherapeut? Psychiater Esther van Fenema zegt dat zestig procent van de mensen die ze behandelt aan depressie lijdt.

Haar ervaring past in een breder beeld: jaarlijks zijn er meer dan 1 miljoen mensen die een depressie doormaken. En twintig procent van de Nederlanders krijgt ooit in zijn leven een depressie. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie zal depressie over een paar jaar tot de top drie van ziektes behoren. Dat is een ontluisterend beeld. Daar komt nog bij dat we er niet graag over praten omdat we ons ervoor schamen of bang zijn dat de ander er geen begrip voor heeft. Om dit taboe te doorbreken werd vorige week in Amsterdam voor het eerst een depressiegala georganiseerd. Daar spraken bekende Nederlanders die zelf een depressie hebben doorgemaakt.

Sommige mensen hebben aanleg voor depressie maar er zijn ook omgevingsfactoren die een rol spelen zoals stress. De prestatiedruk is tegenwoordig bepaald groot en mensen raken overprikkeld door informatie en internet. Zo krijgen we gemiddeld vierenvijftig reclamespotjes per dag over ons heen en dat is alleen nog maar de tv.

Het woord depressie is afgeleid van het Latijnse woord deprimo. En dat betekent drukken of neerdrukken. Depressie ontstaat daar waar het leven of het werk gaat drukken. In het onderwijs bijvoorbeeld. Zo vindt ruim de helft van de leraren in het basisonderwijs de werkdruk op scholen onacceptabel en meer dan 80 procent zegt een relatief hoge werkdruk te ervaren, zo blijkt uit zeer recent onderwijsonderzoek. Die hoge werkdruk heeft gevolgen. Want als het werk gaat drukken, is er geen plezier meer in het werk, ontstaan er lichamelijke klachten zoals hoofdpijn of rugpijn of slaap je slechter. Een depressie ontneemt je je zin en plezier in het leven. Volgens psychiater Fenema voelen mensen met een depressie niets meer of willen zelfs dood. Het leven smaakt dan niet meer. In de bijbel merkt Prediker al treffend hierover op: ‘Ach olijven, je smaakt me niet meer, amandelbomen, je bloeit niet voor mij’ en de moderne variant van het leven dat niet meer smaakt, is het ontbreken van flow: het leven stroomt niet meer, emoties zijn bevroren of een negatief zelfbeeld zit in de weg. Tot zover de analyse, maar prangender is natuurlijk de vraag hoe je de depressie achter je kunt laten. Sommigen zoeken de oplossing in antidepressiva, anderen zien psychotherapie als een remedie, weer anderen ervaren onbaatzuchtige hulp aan derden als een geneesmiddel en nog weer anderen hebben voordeel van lichtmeditatie. Licht is belangrijk om de duisternis van de depressie te verdrijven.

Zie licht als voeding. Het laadt je batterij op en verhoogt je weerstand. Het geeft helderheid en energie en heeft zelfs een helende kracht. Daar is ook onderzoek naar gedaan. Zo gebruikte de zwemploeg tijdens de Olympische Spelen van 2008 in Peking daglichttherapie om de effecten van de jetlag terug te dringen en prestaties te verbeteren. Winterdepressie worden tegenwoordig bestreden met zogenoemde lichtkanonnen en de Journal of the American Medical Association berichtte een poos geleden over onderzoek onder demente ouderen waaruit blijkt dat zij zich beter voelen wanneer ze in goed verlichte vertrekken verblijven.

Lichttherapie wordt tegenwoordig met succes aangewend voor wondheling, weefselreparatie, chronische ziekten, depressies en zenuwpijnen. Hedendaags onderzoek laat zien dat licht een van de boodschappers is die het lichaam gebruikt om de reactie op letsel en andere ziekmakende processen te reguleren. Door het toepassen van licht in de juiste frequenties en kleuren kan het helingsproces worden geactiveerd. Licht activeert de spelactiviteiten en celmigraties die essentieel zijn voor herstel van het lichaam.

Het gebruik van licht om een depressie te genezen kan ook via meditatie. Je kunt dagelijks, gedurende een kortere of langere tijd, zonlicht of helder wit licht visualiseren, licht dat jou aangenaam koestert. Ook het gebruik van heldere kleuren kan heilzaam zijn. Helder groen licht kan helend werken en vrede bevorderen. In mijn eigen leven heb ik via intensieve lichtmeditatie een sombere periode achter me kunnen laten en is mijn leven lichter en lichtvoetiger geworden. En nog steeds gebruik ik deze meditatievorm met licht en heldere kleuren. En omdat het mezelf zo heeft geholpen, deel ik deze ook weer graag met anderen tijdens retraites. Sommigen vinden dat een prettige ervaring en anderen krijgen er energie van en ervaren het als helend.