De gastvrijheid van het klooster

Afgelopen weekeinde was ik in het domicanenklooster in Huissen. Ik verblijf wel vaker in kloosters. Degenen die mij kennen, weten dat ik daar regelmatig retraites en bezinningsmomenten verzorg.

Weliswaar is een van mijn motto’s dat het geven van een retraite tegelijkertijd ook de ervaring inhoudt dat je aan een retraite deelneemt, maar dit mooie werk vergt toch altijd ook een bepaalde inzet. Zeker afgelopen weekeinde. Eerst werd mijn nieuwe boek Geluk binnen handbereik in klooster Huissen ten doop gehouden en daarna, aansluitend, heb ik nog een retraite gegeven. Dat heeft wel wat energie gekost. Daar staat tegenover dat ik me ook gedragen weet door de mensen die er werken en leven. En ook de sfeer steunt me. Als ik retraites geef weet ik me telkens gedragen, in dit klooster, eigenlijk in alle kloosters waar ik kom. Wat mij telkens draagt is de welwillendheid en gastvrijheid van het klooster. Waarom zijn kloosters gastvrij?

De hedendaagse belangstelling voor het klooster heeft ermee te maken dat mensen zowat massaal naar rust zoeken. De belangstelling laat ook een belangrijke institutionele migratie zien van religie en spiritualiteit. Religie krijgt het steeds moeilijker in een kerkelijke omgeving, maar vindt steeds meer een gastvrij onderdak in het klooster en dat heeft ermee te maken dat het tegemoet komt aan spirituele behoeften van de moderne mens. Tegenover het dalende kerkbezoek, groeit het aantal mensen dat in kloosters verblijft. Veel mensen hebben negatieve associaties bij de kerk en positieve bij het klooster. Men heeft de indruk dat de kerk veel van de leden eist. Die worden geacht gedoopt te zijn en de communie te hebben gedaan. Vrouwen mogen niet in het ambt en ook als homoseksueel krijg je het gevoel, dat je niet welkom bent. Liturgische rituelen zijn aan banden gelegd. De uitvaartliturgie bijvoorbeeld is omgeven met regelgeving. Wie creatief denkt te zijn en een carnavals- of voetbalmis organiseert, kan rekenen op weerstand of zelfs een verbod van het kerkelijk gezag. Er bestaat een canon van religieuze muziek die is toegestaan en een lijst van muziek die verboden is in liturgische vieringen.

Van kloosters daarentegen hebben mensen een heel ander beeld. Daar is een luisterend oor, wat je ook merkt als je een gesprek wil met de gastenzuster of gastenpater; er is persoonlijke aandacht en ruimte voor jouw verhaal. In het klooster krijg je, met andere woorden, het idee dat het goed met je is, dat je er mag zijn zoals je bent, dat je heel bent. Kloosters vinden het belangrijk om hun bezoekers gastvrij te ontvangen. Kloosterlingen handelen vanuit de overtuiging, dat gasten ontvangen dienen te worden alsof zij Christus zijn, want zo staat dit geschreven in de regel van Benedictus. Wie te gast is geweest in het klooster, is vaak aangenaam verrast door zo’n ontvangst: het luisterend oor en de aandacht van de kloosterlingen. Door hun aandachtige en op contemplatie gerichte leefwijze zijn kloosterlingen namelijk gewend en getraind om met aandacht te luisteren en waardevolle antwoorden te geven op levensvragen van gasten. Maar bovenal is er gastvrijheid. Dat is ook het motto van klooster Huissen, waar ik afgelopen weekeinde te gast was: wees welkom, wie je ook bent. Gasten in het klooster laten mij weten hoezeer ze geraakt zijn door dit motto. En ze ervaren het ook, en ik met hen; de huishoudelijke dienst, de vrijwilligers, degenen met wie je afspraken maakt, de planning, het keukenpersoneel, iedereen is vriendelijk en heeft aandacht. Kennelijk deelt iedereen in de geest van het klooster om gastvrij te zijn en zal het de gasten aan niets ontbreken.

Ruim 150 jaar is het dominicanenklooster in Huissen al een open huis waar mensen zich willen bezinnen. Het is een huis voor mensen die naar rust, innerlijke vrijheid en waarachtigheid op zoek zijn. Het kloosterritme, de vieringen en de sfeer van rust en verstilling bieden een inspirerende omgeving. Zo wil het klooster met hart en ziel bijdragen aan het menselijk welzijn en een humane samenleving.

De dragende sfeer van gastvrijheid en verstilling zorgen er voor dat het een feest is mijn boek te mogen presenteren en ook nog aansluitend een retraite te geven over de vraag hoe je je contact met je bron kunt verdiepen. En ook die ervaring hebben de deelnemers als dragend ervaren.