Als het om politiek gaat, moet ik ervoor waken dat het geen bron van ergernis wordt die bezit van me neemt. En ik weet dat ik niet de enige ben. Nu kan ik wegkijken of mijn kop in het zand steken, maar politiek is wel een realiteit die ons allen raakt. Mijn voorkeur om door een bril van spiritualiteit naar de wereld te kijken zou een alibi kunnen zijn om me niet met politiek bezig te houden. Toen mijn theologische leermeester Edward Schillebeeckx ooit gevraagd werd wat belangrijker was: politiek of mystiek antwoordde hij dat dit een vals dilemma was. Beide zijn belangrijk. Schillebeeckx doorzag vast de dualiteit van het leven. Als ik zeg dat spiritualiteit mij inspireert en de politiek niet, vergeet ik dat het leven fundamenteel dualistisch van aard is.
Alsof de landelijke politiek is vastgelopen en verstrikt is geraakt in een wespennest. Afgelopen week maakte de Raad van State korte metten met de vrijstelling om te bouwen terwijl het kabinet ondertussen de indruk wekt dat ze volop bezig is met natuurbescherming. Maar tot op de dag van vandaag is er weinig gedaan aan de te hoge stikstofbelasting. En dat is niet het enige dossier waar de regering verstrikt in zit. De parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning schetst een beeld dat de belangen van de burgers in Groningen onvoldoende zijn gehoord en meegewogen. En ook de afhandeling van de gedupeerden van het toeslagenschandaal vlot niet echt. En hoe zal het gaan met het nieuwe pensioenstelsel? Zal dit complexe systeem er komen en dan een gedrocht blijken te zijn?
De regering lijkt machteloos en belangrijke beslissingen worden steeds vaker in de rechtbank genomen. De maatschappij is gejuridiseerd
De regering lijkt machteloos en belangrijke beslissingen worden steeds vaker in de rechtbank genomen, zoals afgelopen week door de hoogste bestuursrechter. Begin 2022 was er een zaak aangespannen over de legitimiteit van de avondklok. Die zaak werd door de voorzieningenrechter en daarna door het Gerechtshof in Den Haag uitgevochten. Ook in de privésfeer lijkt een rechtsbijstandverzekering geen overbodige luxe. Wie gaat er vandaag de dag niet zonder juridische conflicten door het leven? De maatschappij is in hoge mate gejuridiseerd
Dat de rechter steeds vaker aan zet is, legt de zwakte en misschien wel het failliet van ons politieke stelsel bloot. Moeten we niet overstappen op een andere bestel? Is de houdbaarheidsdatum niet overschreden? Of toch niet, want Churchill noemde de democratie al de minst slechte regeringsvorm.
Maar welke regeringsvorm er ook is, het zijn altijd mensen die het land leiden. En we weten hoezeer politici gedreven kunnen worden door macht, controle en aanzien. Zou het niet al veel verschil maken als er minder ijdelheid, ego, machtsstreven en meer eenvoud, menselijkheid en transparantie is? Er is nog een lange weg te gaan.