Claudia de Breij zat twee maanden thuis omdat ze een dip had. In die periode wist ze niet meer hoe ze moest ontspannen, las ik in de media. Dit bericht haalt de openbaarheid omdat zij een bekende cabaretière is, maar hoeveel mensen zullen haar situatie niet herkennen en zich afvragen of zij zelf genoeg kunnen ontspannen. De Breij kocht een doos lego in de hoop dat het haar zou helpen te ontspannen. Maar dat lukte niet. Misschien omdat ze de oplossing voor haar probleem buiten zichzelf zocht. Nu heeft ze twee kittens, en die helpen haar wel te ontspannen, lees ik.
Ontspannen is kennelijk moeilijk. Eén op de zeven werkenden is overspannen of structureel vermoeid. Dat geldt voor veertigers en vijftigers, maar tegenwoordig ook voor dertigers en jongeren. Er wordt studiedruk, prestatiedruk en maatschappelijke druk ervaren en als je een perfectionist bent, zet jij jezelf onder nog weer extra druk. Ook de stroom van succesverhalen op sociale media geven jongeren het gevoel dat het nooit goed genoeg is, dat het altijd beter kan. En dat zorgt dus voor druk. Het woord druk is afgeleid van het Latijnse woord deprimo, daar lezen we ons woord deprimerend in. En ja, die druk zorgt bij veel jongeren voor angst en depressie, zozeer zelfs dat zij zich afvragen of hun leven nog wel zin heeft.
Het werkelijke probleem is dat we niet meer diep kunnen ontspannen.
Pedagogen pleiten regelmatig voor aanpassingen in lesprogramma’s. Een aantal jaren geleden gingen er stemmen op om gelukskunde in te voeren. In dat vak is er veel aandacht voor gevoelens. Leerlingen geven aan waar ze vrolijk of verdrietig van worden en wat hen zorgen baart of juist vreugde schenkt. Zo worden eenzaamheid, stress, somberte bespreekbaar gemaakt, maar ook wat hen goed doet of helpt te ontspannen. Gelukskunde is erop gericht leerlingen zich bewust te laten worden wie ze zijn en zichzelf beter leren kennen en vooral ook accepteren.
Het schoolcurriculum aanpassen en verbeteren is natuurlijk een interessante optie, maar de vraag is of dat helpt een groter bewustzijn te creëren en meer ontspanning te realiseren. Het werkelijke probleem is dat we niet meer diep kunnen ontspannen. Dat geldt zowel voor ouderen als voor jongeren. En dat zou toch moeten kunnen. De menselijke natuur is toch zo dat we ons kunnen openen én sluiten, dat we kunnen waken en slapen, ons inspannen én ontspannen, actief en meditatief kunnen zijn. Hoe zou ons leven eruit zien als er meer aandacht en ruimte is voor ontspanning, en diepe ontspanning als een innerlijke behoefte wordt gevoeld?
