De stikstofuitstoot moet drastisch worden gereduceerd. Die plannen zullen veel boeren raken en als de veestapel flink moet krimpen kan het zijn dat agrarische bedrijven moeten verdwijnen. Natuur- en milieuorganisaties zien in de aangekondigde maatregelen een kans dat de natuur zich kan herstellen. Ze menen dat de maatregelen net op tijd of zelfs te laat komen en zijn ook weer bang dat er straks water bij de wijn moet worden gedaan om de tegenstanders tegemoet te komen.
De discussie heeft een zware politieke en emotionele lading. Meningen staan tegenover elkaar. Er is tweespalt en er zijn veel vragen. Hoe drastisch moet de stikstofuitstoot worden gereduceerd? In welke mate en in welk tempo gaat dat gebeuren? En kloppen de metingen wel, wat zijn de juiste cijfers? Wat betekenen de maatregelen voor boeren? We raken verstrikt in het stikstofdebat en natuurlijk moet het gesprek over deze vragen gaan. Maar er is meer. We kunnen uit ons eigen verhaal stappen en ons afvragen wat er op het spel staat. Het gaat om het behoud van de aarde. Wat moeten we doen om onze planeet aarde leefbaar te houden?
Vanuit de ruimte zag Wubbo Ockels de kwetsbaarheid van de aarde en haar bewoners. Dat raakte hem en veranderde zijn visie op het leven op aarde radicaal
Die vraag stelde natuurkundige, piloot en hoogleraar Wubbo Ockels (1946-2014). We kennen hem ook als astronaut die in 1985 de ruimte in ging. Hij was altijd al gefascineerd door de ruimte. Eenmaal in de ruimte raakte hij gebiologeerd door de aarde. Vanuit de ruimte zag Ockels de kwetsbaarheid van die planeet en haar bewoners. Dat raakte hem en veranderde zijn visie op het leven op aarde radicaal. We zouden de aarde minder moeten beheersen en manipuleren en meer moeten eerbiedigen. Hij zei daarover: ‘Je denkt: de ruimte is niks, waardeloos en levensgevaarlijk. Maar op die ene aarde daar leeft alles op. Het enige dat die aarde beschermt is dat dunne laagje blauwe lucht dat er omheen zit.’ Hij propageerde steeds meer duurzame oplossingen zoals zonne-energie en initieerde onderzoek hiernaar. Kort voor zijn dood schreef hij zijn laatste openbare brief waarin hij mensen opriep een ander pad te kiezen. ‘We moeten meer doen om de aarde te beschermen,’ schreef hij. ‘Laten we stoppen met de vernietiging van de aarde en de mensheid. Het is genoeg, we zijn te ver gegaan. De industriële revolutie heeft de natuur kapotgemaakt.’
Als hoogleraar in de natuurkunde kon hij veel verklaren en wist hij hoe we de aarde konden beheren. Tijdens zijn ruimtevlucht ontdekte hij de kwetsbaarheid van de aarde. Hij kwam terug op aarde als een ander mens. Met het oog op het leven op aarde en toekomstige generaties kan de inspiratie van Ockels klinken. Dat zal vast helpen in het weerbarstige stikstofdebat.
