De mentale gezondheid van jongeren is in de afgelopen jaren verslechterd. Het gaat om gedragsproblemen en emotionele problemen. Het rapportcijfer dat jongeren zichzelf geven voor hun welbevinden is in zes jaar achteruitgegaan van 7.3 naar 6.7. Jongeren piekeren veel, zijn angstig en ongelukkig. De druk die ze op school ervaren, wordt als een schuldige aangewezen. De invloed van de social media is wisselend.
Ooit was ik zelf een jongere. Ik herinner me nog goed dat ik wisselende stemmingen had: nu eens Himmelhoch jauchzend, dan weer zum Tode betrübt, zoals het in een gedicht van Goethe verwoord wordt. Het heeft mij destijds enorm geholpen in een van de bibliotheek geleend boek te lezen dat wisselende stemmingen bij jongeren horen en dat de kans groot is dat ze van voorbijgaande aard zijn. Dat troostte mij.
Het leven is niet altijd gezellig, leuk en lollig. Dat is wel het beeld dat facebook laat zien. Dat is een positief, maar vertekend beeld: zie wat jongeren allemaal presteren, hoe succesvol ze zijn, hoeveel vrienden ze hebben. Dat is slechts één kant van de medaille. Het leven is immers ambivalent: er is vreugde en verdriet, liefde en angst, licht en donker, hoop en wanhoop, passie en pijn.
Mensen die hun negatieve emoties accepteren, kunnen hun stress en zorgen beter aan.
Als het leven kennelijk twee kanten heeft, dan is het wel zo eerlijk beide kanten te zien. Uit onderzoek blijkt dat het toelaten en aanvaarden van je negatieve gedachten en gevoelens een positief effect heeft. Psychologe Brett Ford, trok na onderzoek aan de universiteit van Toronto de conclusie dat mensen die hun negatieve emoties accepteren zonder deze te veroordelen, hun stress en zorgen beter aankunnen. Personen die negatieve emoties omarmen, ervaren minder snel opnieuw dit soort gevoelens, wat uiteindelijk tot een betere geestelijke gezondheid leidt, zo is de conclusie. Je kunt dus positief omgaan met negatieve gedachten en stemmingen. Iets voor jongeren? Jazeker! Het vraagt wel om oefening.
Ik denk aan mindfulness op scholen. Er zijn docenten die mindfulness onderrichten door aan het begin van een les vijf minuten aandacht van hun leerlingen vragen voor ademhalingsoefeningen of een korte geleide meditatie. Er zijn ook scholen waar het na schooltijd, op basis van vrijwilligheid, wordt aangeboden. Mindfulness oefeningen helpen om te ontspannen, minder te piekeren, je angst een plek te geven en je hoofd vol met gedachten tot rust te brengen. Ook wordt duidelijk hoe je met ‘storende’ emoties om kunt gaan zonder er helemaal door meegesleept te worden. Aan je geestelijke gezondheid is dus zeker wat te doen: bewustzijn ervan is één, acceptatie is twee en oefeningen helpen daarbij.
