‘In de periode van mijn burn-out heb ik van alles geprobeerd om te herstellen. Toen heb ik in een retraite de waarde van stilte ontdekt. Die ervaring heeft mij geholpen en een belangrijke rol gespeeld op mijn weg terug.’ Een opmerkelijke uitspraak van iemand die ik vorige week sprak en die laat zien dat stilte helend kan zijn. Wat is het geheim? Stilte compenseert alle drukte, stress en hectiek. In plaats van te hollen kun je ook stilstaan. Wie naast zijn drukke leven stilte en rust toelaat, brengt zijn leven in balans. Dat helpt. Stilte werkt dan als een geneesmiddel. Alsof je pijn en ongemak oplost. Want als je zwijgt en stil wordt, kun je loslaten wat onrust geeft, pijn doet en niet meer past. Dat lukt niet als je altijd maar doorrent; zo’n levenswijze verhindert heelwording. Door stilte tot partner te maken leer je gaandeweg los te laten wat je constant bezighoudt – je gedachten, zorgen, plannen en gepieker: alles wat jou wil vastzetten kun je vroeg of laat vrijgeven.
In de stilte kun je loslaten wat je constant bezighoudt
Stil zijn is ook stilstaan. De woorden ‘stil’ en ‘staan’ hebben dezelfde bron. Stil komt van ‘blijven staan’. Als je stil wil zijn, moet je blijven staan. Je moet stoppen in plaats van door te hollen. Blijven staan is voor kerkvader Augustinus de voorwaarde om jezelf te verstaan. Het woord ‘verstaan’ is verwant met het woord ‘staan’. Als je blijft doorhollen versta je niets, niet je eigen hart en pad, noch de woorden en het hart van de mensen die je snel voorbijloopt. Wie altijd maar doorrent, zegt Anselm Grün, raakt innerlijk in verwarring, zijn hart wordt verduisterd. Blijven staan, stil worden, is de voorwaarde om dat wat troebel in je is, helder te laten worden, om duidelijk te kunnen waarnemen wat er is. Want als het stil wordt in jou, wordt het helder. Het is net als met troebel water. Als het modderig en onrustig is, blijft het troebel. Als het water echter tot stilstand komt, zakt de modder naar de bodem. Het wordt dan helder en transparant. Je vragen worden helder en er is ruimte voor duidelijke antwoorden. Iemand die met een levensvraag kampte, ontdekte de wijsheid van stilte tijdens een retraite. Haar werd een bevrijdend antwoord aangereikt. Niet door een persoon, maar door de stilte.
Wie wil veranderen en groeien heeft ruimte en rust nodig. Niet in het lawaai en de onrust, maar in de stilte kunnen oude wonden worden geheeld en kan iets nieuws groeien. Stilte heelt pijn en zelfs bij een burn-out blijkt stilte een kundige geneesheer. Die is overal en altijd beschikbaar. Gratis nog wel.
