‘Dat vind ik wel iets om over na te denken,’ zei een man die naar mijn lezing was gekomen tijdens de vragenronde aan het einde van mijn presentatie. Ik had verteld dat wij mensen geen robot zijn en als we vitaal en gezond willen blijven kunnen we onze patronen doorbreken door op bescheiden schaal oude patronen te doorbreken en nieuw gedrag daarvoor in de plaats te laten komen. Mijn lezing vond plaats tijdens een gezondheidsmarkt in ons land, een lokaal initiatief om mensen van het idee te verlossen dat de arts je wel beter maakt. Die gedachte kan worden vervangen door het krachtige idee dat je zelf preventief handelt of anders naar ziekte gaat kijken.
In de lezing vertelde ik dat je patronen kunt doorbreken door jezelf telkens bescheiden op te schudden met kleine gedragsaanpassingen. Keer bijvoorbeeld de volgorde om van de warme maaltijd ’s avonds en de lunch ’s middags. Werk een keer op zaterdag en neem woensdag vrijaf. Laat je mobiele telefoon thuis. Bel een vriend of vriendin die je in jaren niet meer hebt gesproken. Met simpele middelen kun je vanzelfsprekende patronen doorbreken en op die manier fris blijven.
Of we echter onze patronen gemakkelijk kunnen doorbreken is nog maar de vraag.
Het gaat erom dat je blijft bewegen om vitaal en gezond te blijven. Natuurlijk is dat vooral fysiek bewegen, bijvoorbeeld matig intensief bewegen door te wandelen in het bos of chi qong te beoefenen. Fysiek bewegen kan ook op een meer intensieve manier om de spiermassa en spierkracht op peil te houden – zeker als we ouder worden is dat belangrijk. Maar bewegen is net zo goed je brein in beweging houden door te blijven denken en lezen. En ook creatief blijven door te musiceren, te schilderen of te zingen kan helpen. En je kunt je gedrag veranderen, ook dat is bewegen.
Of we echter onze patronen gemakkelijk kunnen doorbreken is nog maar de vraag. Ik ben benieuwd waar de vragensteller van de lezing uit zal komen. Hij weet zich gesteund door de bekende quote van de filosoof en psycholoog William James dat van alle levende wezens alleen de mens zijn patroon kan doorbreken. Maar de vraag is wel hoeveel mensen dat zullen zijn, want gedragsverandering is voor velen moeilijk om in praktijk te brengen.
