‘Een weekje weg is precies genoeg om er even uit te zijn.’ Met dat soort reclameteksten proberen campings, vakantieparken en hotels ons in de vakantie te verleiden naar een andere plaats te gaan voor inspiratie en rust. Het besef dringt tot ons door dat we even niet aan de bak hoeven en de schouders ergens onder moeten zetten. Nee, de context van een vakantie is krachtig en kan ons dragen. Contexten zijn bepalend. Als een kind niet goed op school gedijt kan een andere school uitkomst bieden en als een werknemer vastloopt, kan een andere baan een oplossing zijn. Een ondersteunende en passende omgeving is behulpzaam. Dat ontdekte een violist die in een metrostation speelde.
Op een ochtend stelt een man zich op in een hal van een metrostation in Washington, pakt zijn viool en begint te spelen. In een tijdsbestek van drie kwartier speelt hij zes stukken van Bach. Een van de voorbijgangers is een oudere man. Hij blijft even staan en loopt dan verder. Even later komt er een vrouw voorbij. De violist ontvangt van haar zijn eerste geld – een biljet van een dollar. De vrouw stopt niet eens om te horen wat hij speelt. Dan is er een jongetje van een jaar of drie, aan de hand van zijn moeder die wel échte aandacht heeft voor wat hij speelt. Het jongetje wil per se luisteren, maar zijn moeder heeft haast en het jongetje wordt meegetrokken.
Een ondersteunende en passende omgeving is behulpzaam.
In de 45 minuten dat de violist speelde, haalde hij 32 dollar op en had hij zes toeschouwers. Er was geen applaus, noch oogstte hij bewondering. De violist heette Joshua Bell. Twee dagen eerder had Bell in een vol theater in Boston gestaan. Kaartjes voor dat optreden kostten meer dan 100 dollar. Zowel in het theater als in het metrostation speelde hij op zijn Stradivarius, een viool van 3,5 miljoen dollar. De stukken die hij in het metrostation speelde worden gezien als de moeilijkste van Bach voor dit instrument. Hoe had Bell zijn optreden in de metrohal ervaren?, werd hem gevraagd. ‘De mensen waren niet in staat de schoonheid van de muziek te herkennen als de context niet klopt,’ was zijn reactie.
Je kunt je schouders eronder zetten, je best doen als muzikant of als professional in welk beroep dan ook. Pas als de context klopt, geeft die jou een steuntje in de rug. Een mail die ik afgelopen week ontving, eindigde met deze quote: ‘Als de oester zich niet opent, ligt dat aan de kwaliteit van het water: ook de oester heeft een vitale omgeving nodig om te kunnen gedijen.
