Ze is al wat ouder en heeft klachten. Ze kan niet meer zo goed voor zichzelf zorgen. Warm eten klaarmaken en douchen gebeuren niet meer dagelijks. Maar haar grootste strijdtoneel is toch wel de eenzaamheid en het depressieve gevoel. De laatste tijd is ze vaker in paniek, ze zit hoog in haar lijf, haar ademhaling is oppervlakkig. Ria ervaart stress. ‘Of ze niet naar haar huisarts zou gaan’, breng ik in, ‘die kan goed luisteren en jou weer op weg helpen.’
Inderdaad, we weten dat huisartsen doorgaans invoelend en kundig zijn. Ria ’s huisarts luistert aandachtig naar haar. Aan het einde van het consult schrijft hij een geneesmiddel voor. Dat zal rustgevend werken, haar angstgevoelens verminderen en haar spieren ontspannen, maar het kan haar ook suf maken, zoals op de bijsluiter te lezen is. Een vervolggesprek met de praktijkondersteuner wordt gepland. Met het antwoord van de dokter – een recept – gaat ze naar de apotheker. Hij schrijft een geneesmiddel voor in plaats van haar gezondheid breder te bezien en haar te adviseren vaker op een bankje te gaan zitten met een kopje thee. Evenmin schrijft hij een stiltewandeling voor noch een retraite of ontspanningsmassages.
De arts is gebonden aan protocollen, die zijn gebaseerd op richtlijnen en tot stand gekomen op basis van medische literatuur en medisch onderzoek. Erg verantwoord dus. Maar het medisch onderzoek wordt door de farmaceutische industrie gesubsidieerd. Dus die bepaalt het handelen van artsen. Big Pharma zal geen onderzoek subsidiëren naar een gezonde leefstijl, want dat ondermijnt hun verdienmodel. Gelukkig gaan er steeds meer stemmen op om wel in te zetten op genoeg beweging, goede voeding, genoeg slapen en stress reducerende activiteiten zoals een retraite, een saunabezoek, een stiltewandeling en genoeg rust. Ook ziektekostenverzekeraars zouden het bevorderen van gezond gedrag meer kunnen belonen; dat gebeurt nu nog mondjesmaat – of niet.
Een paar dagen na haar huisartsenbezoek laat Ria mij weten dat ze haar voorgeschreven medicijnen niet inneemt. ‘Je kunt er suf van worden en dan kan ik niet meer autorijden. Dan kom ik helemaal niet meer onder de mensen en vereenzaam ik nog meer.’ Dat is voor Ria een andere manier om te zeggen dat ze wel graag helder en bewust wil blijven en onder de mensen wil blijven komen. Ria is gelukkig nog op zoek naar zin.
Volgende week heeft ze een vervolggesprek met de praktijkondersteuner. Dan kan ze duidelijk maken dat ze liever bewust leeft dan dat ze verdooft verder gaat, dat preventie prevaleert boven pillen. Patiënten kunnen heel goed de discussie over een gezonde leefstijl een duwtje in de goede richting geven.
