Thomas Quartier is de nieuwe Theoloog des Vaderlands. In zijn dagelijks leven is hij hoogleraar en bedient hij met zijn inspirerende gedachtegoed een breed publiek. De keuze voor hem ligt dan ook voor de hand. Minder voor de hand ligt het feit dat hij een monnik is. Maar dat heeft vast een meerwaarde. Wellicht is het de ervaring dat monniken vaak originele kunstenaars blijken te zijn – Quartier musiceert graag. Of misschien is het de ervaring dat monniken kritische en tegendraadse denkers kunnen zijn. Thomas Quartier wil als benedictijner monnik zijn stem laten klinken door radicale vragen te stellen. In een recent interview met Trouw zegt hij: ‘Ik vind het vooral belangrijk voor de orde. Ik ben de eerste monnik in deze functie. Hiermee wordt erkend dat een monnik een stem kan laten klinken en dat die het vertrouwen daarvoor krijgt.’
Monniken kunnen hun stem laten klinken, kloosters kunnen belangrijke taken vervullen. Eén ervan is de gasten – vaak gestreste moderne mensen die naarstig naar rust en ritme zoeken – een plek geven om te verstillen, tot rust te komen en mee te deinen op het heilzame kloosterritme. Velen weten het klooster te vinden voor een retraite of bezinning. In de tuin van de abdij Koningshoeven bij Tilburg – niet de abdij waar Quartier leeft – staat een bord met de tekst: ‘Monniken zijn als bomen die ’s nachts in stilte bestaan en ervoor zorgen dat wij weer zuivere lucht kunnen ademen.’ Dat is een positief en helend beeld.
De muur rond een abdij is er niet om de wereld buiten te sluiten, maar vormt een filter die alleen de diepere dimensie van het leven binnen wil laten komen
Dat beeld maakt dat je je als gast welkom voelt, dat het goed met je is, dat je er mag zijn zoals je bent. Dat je heel bent. Kloosterlingen ontvangen hun gasten gastvrij, alsof zij Christus zijn en omringen hen met goede zorg en aandacht. Zo staat dit geschreven in de Regel van Benedictus. Gastvrijheid speelt op verschillende niveaus. Thomas Quartier zegt dat het klooster voor radicale gastvrijheid staat. Dat heeft bijvoorbeeld consequenties voor het denken over vluchtelingen. Want hoe komen mensen erbij te stellen dat dit land alleen voor ons is, vraagt hij zich af.
Gastvrijheid speelt ook op een persoonlijk niveau, voor mijzelf een belangrijke reden retraites in kloosters te geven. De gastvrije en vriendelijke sfeer vormt een vruchtbare context voor verstilling en reflectie. Kloosters hebben een sfeer waarin de diepere dimensie van het leven klinkt, zegt broeder Christian van de abdij Koningshoeven: ‘De muur rond onze abdij is er niet om de wereld buiten te sluiten, maar vormt een filter die alleen de diepere dimensie van het leven binnen wil laten komen.’ Die inspiratie geef ik graag mee aan broeder Thomas. Hij kan de gefilterde diepere dimensie, waarin hij dagelijks is ondergedompeld, in de wereld laten klinken. Daarmee kan hij als ‘Monnik des Vaderlands’ de naar zin zoekende mens een goede dienst bewijzen.
