‘Een boekenkast moet, net als een boom, op tijd en stond worden gesnoeid om woeker te voorkomen.’ Die quote van een vroegere collega zit nog steeds in mijn hoofd en ik moet eraan terugdenken tijdens het opruimen van mijn boekenkast terwijl ik me afvraag welke boeken nog steeds van waarde zijn, wie ik met een boek blij kan maken en welke boeken weg kunnen. Mijn oog valt op een boek over het wonder van het leven. Dat staat er al heel wat jaren. Ik heb het nooit weggedaan – ook nu niet – omdat het me dierbaar is en zo’n mooie boodschap bevat.
Ik was zestien toen ik het kocht, met geld dat ik zojuist verdiend had met aardbeien plukken. Een vakantiebaantje. Van het verdiende geld reserveerde ik honderd gulden voor boeken. Per trein en met een grote tas ging ik naar boekhandel De Slegte in Eindhoven. Daar kon je voor weinig geld boeken kopen – veel boeken en ook goede boeken. Op de terugreis was de tas royaal gevuld met mijn boekenbuit. Eén van die boeken ging over bevruchting, zwangerschap en geboorte. In het boek stonden foto’s waar de samensmelting van ei- en zaadcel en de groei van het embryo te zien is. Die spectaculaire en indrukwekkende techniek van fotograferen was nog maar net mogelijk in die tijd.
Het is écht wonderlijk hoe een mens ontstaat, groeit en zich ontwikkelt.
Nu ik de boekenkast aan het opruimen ben, zie ik het boek weer staan. Ik heb er vaak in gekeken en ben onder de indruk geraakt van het wonder van het leven. Eén enkele zaadcel en één enkele eicel versmelten, in een hoog tempo vindt er celdeling plaats en er groeit een kind. In die zaad- en eicel zit een ongelooflijke kiem- en groeikracht. Dat is niet te begrijpen en daarom noemen we het een wonder. Met eerbied kijk ik naar het leven, naar mensen. En vanuit die verwondering kijk ik, in contrast hiermee, met verbijstering naar mensen die elkaar naar het leven staan of doden in conflicten en oorlogen. Het mensenleven als een wonder vraagt om ontzag en eerbied en niet om de ander te verwonden. De woorden wond en wonder hebben dezelfde stam en hebben met elkaar te maken. Achter de gewonde mens kunnen we de mens als wonder zien. Als we dat diep vanbinnen willen beseffen, moeten we terug naar het allereerste begin, het ontstaan van ieder mensenleven.
