De kinderziektes mazelen en kinkhoest zijn opgedoken. De vaccinatiegraad in ons land daalt en zou een bedenkelijk niveau bereiken waardoor besmettingen kunnen toenemen. De bezweringsformule van deskundigen en verantwoordelijken luidt: ‘dat we beter moeten communiceren op basis van betrouwbare informatie’. Maar eigenlijk wordt ermee bedoeld dat we ouders moeten overtuigen hun kinderen te laten inenten. En natuurlijk is het van belang betrouwbare informatie aan te reiken ter voorkoming van ziektes, maar moet dat door te overtuigen?
Jarenlang werkte ik als onderwijsadviseur. Op enig moment wilden de leidinggevenden dat de adviseurs professioneler gingen opereren. We zouden voortaan moeten gaan werken op basis van competenties, die zouden worden getraind in een professionaliseringcursus. Overtuigen was één zo’n competentie. Die riep verzet in mij en mijn collega’s op. Ik ben niet zo van het overtuigen, meer van het luisteren. Wat is er mis met overtuigen? Overtuigen veronderstelt dat ik het beter weet dan de ander. Maar waarom heb ik gelijk en de ander niet? Ik overtuig liever niet en dat doe ik vanuit het geloof dat mensen zelf goed weten wat ze willen en wat goed voor hen is.
Ik overtuig liever niet en dat doe ik vanuit het geloof dat mensen zelf goed weten wat ze willen en wat goed voor hen is.
Soulsearching is misschien een goed alternatief voor overtuigen. Ik had nog nooit van dat woord gehoord totdat ik in de media las dat er een politieke partij is die tot de conclusie was gekomen dat ze in het nabije verleden fouten had gemaakt met een negatief imago als gevolg. Via soulsearching zouden ze hun imago kunnen verbeteren want het is een reflectie op kernwaarden, je eigen verhaal en motieven: wat is authentiek, wat past écht bij jou?
Soulsearching is het tegenovergestelde van overtuigen. Overtuigen is top-down, terwijl soulsearching bottom-up is. Soulsearching is een vorm van verlossing zoals een verloskundige helpt een kind op de wereld te zetten. Verloskunde heet dan met een deftig woord majeutiek. De taak van de begeleider bestaat uit het stellen van vragen en het voeren van een dialoog via vraag en antwoord om datgene wat in de ziel ligt opgesloten tot leven te wekken. Soulsearching is een vriendelijke benadering en maakt gebruik van de natuurlijke behoefte om zo nu en dan in alle rust en zonder dwang te kunnen reflecteren op wat zinvol en nodig is vanuit de veronderstelling dat alle benodigde kennis en wijsheid al in ons aanwezig is. We hoeven ons alleen maar te verzekeren van een goede verloskundige die met ons onderzoekt wat er in ons leeft en dat tot expressie brengt.
