Het is stil in mijn woonwijk en het winkelcentrum. Een groot deel van Nederland is op vakantie. Dat is een behoorlijk contrast met de sfeer rond de afgelopen Vierdaagse. Nijmegen, de stad waar ik woon, was overspoeld door 45.000 Vierdaagse wandelaars en anderhalf miljoen feestvierders. Grote getallen zijn er ook als het om de zomervakantie gaat. Desgevraagd weet ChatGPT me te vertellen dat er ongeveer elf tot dertien miljoen Nederlanders hun zomervakantie in eigen land of het buitenland doorbrengen. Dit is ongeveer 65 tot 75 procent van de Nederlandse bevolking.
De zomer is een tijd om op vakantie te gaan en te ontspannen. De boog kan niet altijd gespannen zijn. Het ritme van inspanning en ontspanning is een natuurlijk gegeven. Zelfs de gezondheidsraad adviseert de balans tussen werk en privé te bewaken. Die balans is een echo van het natuurlijke ritme om je te openen en te sluiten. Nu eens openen we ons om naar buiten te treden, mensen te ontmoeten en actief te zijn en dan weer sluiten we ons om te gaan slapen, te rusten of op vakantie te gaan en te ontspannen.
Zelfs de gezondheidsraad adviseert de balans tussen werk en privé te bewaken.
Het nut van rustmomenten of vakantie is dat de mens kan herstellen van alle drukte, hectiek en stress, waarbij de overgang van het werk naar de vakantie niet al te abrupt moet gebeuren zoals het echtpaar merkt als ze op vrijdagmiddag meteen na hun werk met de caravan naar Zuid-Frankrijk te rijden. Bijna aangekomen op hun bestemming krijgen ze ruzie die uit de hand dreigt te lopen als de man de caravan dreigt af te koppelen; alle opgekropte stress van de afgelopen periode ontlaadt zich.
Het kan ook anders en de vakantierust kan helpen om weer ontvankelijk en beschikbaar te worden voor wat het leven van ons vraagt. Vacans Deo heet dat in kloosterjargon. Ons woord vakantie is daarvan afgeleid. Kloosterlingen zijn beschikbaar voor wat God van hen vraagt. Ze maken zich vanbinnen vrij en zijn dan vacans Deo – beschikbaar voor God, beschikbaar voor het leven. Als je helemaal tot rust bent gekomen, is er geen hindernis meer en voel jij je vrij: je vindt innerlijke rust en er is geen plaats meer voor angst. Dat is nog eens een vakantiegevoel.
Als we weer terugkeren van vakantie is het de kunst om het ultieme ontspannen vakantiegevoel vast te houden. Ook hier past een vergelijking met het kloosterleven. Niet de afwisseling van ora en labora, maar het gevoel van ontspanning ín inspanning is aan de orde: ora ín labora. Zie dat maar vast te houden na de vakantie.
