Als mijn dochter met haar gezin vakantie viert, gaat de hond mee. De katten zijn wat lastiger mee te nemen, dus blijven Toet en Pepper twee weken bij ons logeren. De dieren rusten, slapen en verwijlen heel wat uren. Alsof ze in een zijnsmodus leven en veel minder in een actieve modus waarin je van alles moet – menselijk gesproken.
Ik kijk op van mijn boek waarin ik zit te lezen naar de ‘mediterende’ katten. Ooit heeft iemand mij geadviseerd het boek Wolfsklem van psycholoog Piet Vroon te lezen. Mensen zijn volgens Vroon als een dier dat met een poot vastzit in een wolfsklem. We zijn geëvolueerd naar een bewustzijn dat het dierlijke ontstijgt, maar we zitten ook vast en zijn in een spagaat terechtgekomen. Het brein is in de loop van de evolutie behoorlijk complex geworden en maakt dat we gevangen zijn geraakt in ons eigen denkvermogen. Biologisch gezien zijn we nog steeds dieren, met instincten en emoties, maar ons bewustzijn en vermogen tot zelfreflectie maken dat we er niet zomaar gewoon meer kunnen zijn zoals andere dieren. We zijn gevangen in de complexiteit van ons eigen brein. Dat lees ik terwijl ik tussendoor naar de twee verwijlende vakantiekatten op de vensterbank kijk.
Het brein is in de loop van de evolutie behoorlijk complex geworden en maakt dat we gevangen zijn geraakt in ons eigen denkvermogen.
Wij mensen hebben de mogelijkheid om over zinvragen na te denken. We kunnen zelf construeren wat zinvol is of wat moreel juist is. Antwoorden zijn een zaak van het brein en daarvoor is doorgaans geen of weinig basis in het lichaam, terwijl dat nu juist de evolutie een duwtje in de rug zou kunnen geven.
Want antwoorden op zinvragen hebben een lichamelijk aspect. Zinvragen zijn op het eerste gezicht cognitief, maar in de praktijk blijkt dat lichaamsgerichte benaderingen zoals meditatie, ademhalingsoefeningen en mindfulness de weg vrijmaken voor een dieper, ervaringsgericht begrijpen. Antwoorden kunnen heel goed een lichamelijke basis hebben. Zo kan meditatie helpen om antwoorden op zinvragen te belichamen. Niet noodzakelijk door antwoorden in woorden, maar door de ervaring van rust, verbondenheid, acceptatie en aanwezigheid te integreren. Dat kan het mogelijk maken dat er een nieuw soort zingeving ontstaat met een lichamelijke basis.
Willen we antwoorden op zinvragen verbinden met het lichaam dan bieden meditatie en mindfulness een perspectief. Zou dit een revolutionaire correctie kunnen zijn op het denken over evolutionaire ontwikkelingen en zou het bij kunnen dragen aan een bevrijding uit de wolfsklem? Toet en Pepper zal het niet zoveel interesseren, ze spinnen rustig verder. Ze zijn er zomaar.
