Afgelopen drie jaar werkte ik aan een boek. Met name het laatste jaar was intensief. Het is zojuist verschenen en gaat over mijn familie in de oorlog. Over mijn vader, zijn zeven broers en twee zussen. De tien familieleden dragen allemaal een indringend oorlogsverhaal met zich mee. Over gevangenschap, onderduiken, evacuatie en razzia’s. Maar het gaat hier nu niet over het boek, maar over wat het schrijven ervan met mij heeft gedaan.
Ik ben in de huid gekropen van mijn vader, ooms en tantes. Dat was een persoonlijke, emotionele ervaring die mij niet in de koude kleren is gaan zitten. Alsof ik hun oorlogservaringen, hun energie had geabsorbeerd: hun gevangenschap, het onderduiken, de onmenselijke evacuatie maakten diepe indruk op mij.
Alsof de familie met hun oorlogservaringen in mijn systeem zat, hun stress in mijn lichaam.
Alsof de familie met hun oorlogservaringen in mijn systeem zat, hun stress in mijn lichaam. Het leek erop dat ik al hun ervaringen in me had opgezogen: hun angst, hun wanhoop, hun overlevingsdrang, hun uitzichtsloosheid, hun frustraties. Maar ook hun strenge geloof, dat minder bevrijdend was dan gedacht maar vaker een knellend katholiek keurslijf bleek te zijn. En veel later na de oorlog, kwamen de oorlogstrauma’s boven drijven. Wat heeft mijn familie veel stress ervaren. Stress die ik op mijn beurt heb geabsorbeerd. Toen het boek klaar was, merkte ik dat ik moe was. Geen wonder. Een toneelspeler die zich inleeft in de rol van zijn personage kost hem energie. Maar ik heb me niet ingeleefd in één personage, maar in tien. Meer dan een week heb ik veel geslapen en gerust. In die tijd kon ik hun verhalen en ervaringen verwerken en loslaten. Als er sprake is van stress moet het lichaam de kans krijgen zich te herstellen. Dat kan door iets te gaan doen wat de balans weer in evenwicht brengt: rust, slapen, mediteren, wandelen, chi kung, sauna, yoga. Dat heeft geholpen.
Ik was wel verbaasd dat je zoveel energie en emoties van anderen kunt absorberen en dat lijfelijk kunt voelen. Kennelijk raken ervaringen van anderen – ook al zijn ze overleden – iets in mij. Ze raken de oorlog, het conflict in mezelf. Ik kom mijn eigen ballast en overwerkte verleden tegen. Gelukkig kan dat ook weer worden losgelaten en is een noodzakelijke stap om weer in het hier en nu te komen en de toekomst open tegemoet te treden.
De vrijheid van mijn vader. Zie ook de video boekpresentatie (6 minuten)