Loslaten is een woord dat Trump niet kent. Toch moet hij nu zijn presidentschap loslaten. Hij wil nog niet inzien dat hij de verkiezingsstrijd verloren heeft en slaat wild om zich heen. Hij kan zijn verlies maar niet kan accepteren.
Loslaten is ook een woord dat bij de aangescherpte maatregelen hoort die deze week van kracht werden. Dat ervaren we allemaal. De horeca had het al gemerkt. En tot hun grote spijt, moeten zwembaden hun zwemmers en bibliotheken hun lezers loslaten. De vrijheidsbeperkingen worden gevoeld. Opnieuw moeten we iets loslaten wat we niet willen. Dat geldt ook voor mij. De retraiteweek die deze week gepland stond, kan niet doorgaan. Ook de deelnemers aan de retraitedag ‘Loslaten en ruimte maken,’ waarvoor sommigen zich al in het voorjaar hadden ingeschreven, moest ik teleurstellen.
‘Nu moet ik deze retraitedag, waar ik me zo op had verheugd, ook weer loslaten,’ reageerde een deelnemer. Hij troostte zichzelf met het idee dat je niet per se aan een bijeenkomst of training hoeft deel te nemen om je problemen los te laten. Je kunt het ook zelf. De bekende cabaretier Herman Finkers schreef een boek met als veelzeggende titel: ‘De cursus omgaan met teleurstellingen gaat wederom niet door’. Ja, je kunt wel naar een cursus of seminar gaan, maar uiteindelijk zul je toch zelf je weg moeten vinden.
Je hoeft niet per se aan een bijeenkomst of training deel te nemen om je problemen los te laten.
Misschien is het dagelijks leven wel je beste leermeester en oefenterrein zei zenleraar Karlfried von Dürckheim al. Je problemen en worstelingen vormen daarbij je belangrijkste oefenmateriaal. Deze ervaring staat haaks op het inzicht dat je een training moet volgen waarin jij je worstelingen met competenties en conceptuele schema’s te lijf gaat om ze los te laten. Zeker als problemen hardnekkig zijn, vragen ze om wijsheid, liefde, geduld en vooral om oefening. Daarvoor leent het dagelijks leven zich uitstekend. Iedere dag opnieuw kan er worden geoefend.
Oefenen in loslaten is oefenen in toelaten. Loslaten is toelaten van alles wat er is, vooral ook je worstelingen en problemen. Je hoeft die alleen maar toe te laten. Dat klinkt gek. Je problemen wil je liefst van je afschudden, als blaadjes die van de herfstboom vallen. Als jij je ‘probleemblaadjes’ negeert of blokkeert zullen ze aan je blijven kleven. Ja, als je er de strijd mee aanbindt, is loslaten het laatste wat gebeuren zal. Je moet ze juist bij je houden en erkennen dat ze bij je horen. Toelaten gebeurt op gevoelsniveau, het is vooral geen mentale aangelegenheid. Als je het gevoel toelaat, zal het vroeg of laat jou loslaten. Dat is universeel en geldt voor iedereen, zelfs voor Trump. Hij zal moeten toelaten dat hij straks geen president meer is. Maar zijn grote ego kent geen plaats voor verlies. In zijn halsstarrigheid kan hij zijn verlies niet toelaten, en dus zijn presidentschap niet loslaten. Ook voor hem geldt dat het dagelijks leven zijn oefenterrein is. Ik ben benieuwd welke weg hij hierin zal bewandelen.
