‘Ik wil rust.’ Dat is de meest gehoorde reden om in retraite te gaan. Dat was afgelopen jaar het geval, maar geldt al zolang ik retraites geef, meer dan vijftien jaar. Het is niet zo moeilijk je iets voor te stellen bij die korte uitspraak. Werkdruk zorgt voor onrust, en ook de combinatie van gezin en werk geeft behoorlijk wat druk. Dan is er de toename van lawaai om ons heen. En het is bepaald een understatement te beweren dat conflicten en oorlogen in de wereld voor veel verwarring en onrust zorgen. Maar misschien wordt de meeste druk en onrust toch veroorzaakt door gedachten, dwingende gedachten die in onze mind rijpen. Dagelijks zouden we tussen de tien- en vijftigduizend gedachten hebben. En die zijn niet allemaal even verheven en nemen gemakkelijk de vorm aan van gepieker en zorgen: in ons hoofd is het nooit rustig.
Logisch dat er wordt gehunkerd naar rust. En natuurlijk is het goed om actief te zijn, maar je kunt wel aandacht besteden aan de andere kant van de onrustmedaille: rust en stilte en is het heilzaam om actie af te wisselen met meditatie en inspanning met ontspanning. Met die afwisseling van werken en bidden zijn kloosterlingen al eeuwen vertrouwd. Wat actie, haast, onrust en druk is weten we wel, wat ontspanning en meditatie is minder. Het inactieve stuk is doorgaans onderontwikkeld en in retraites geven mensen meditatie en ontspanning, rust en stilte ruimte en cultiveren die dimensie.
Het is goed om actief te zijn, maar het is wel heilzaam om actie af te wisselen met meditatie, inspanning met ontspanning.
De Amerikaanse neurowetenschappers Dan Siegel en David Rock hebben een eigentijdse variant van werken en bidden, van inspanning en ontspanning, in kaart gebracht. Hun ontwerp heet de Healthy Mind Platter, wat je zou kunnen vertalen met het gezonde geest menu. Het helpt als we worden overstelpt met informatie en veel druk ervaren om te presteren en te excelleren. Een leven met voldoende ontspanning bereik je volgens deze twee Amerikaanse wetenschappers door drie verwijlende manieren van zijn in je dagelijkse agenda op te nemen. Zo is er genoeg slaap nodig voor het herstel van lichaam en geest. Dan is er time-in, tijd voor meditatie, reflectie en mindfulness. Tenslotte is er downtime, tijd van nietsdoen, tijd om te ontspannen, te dagdromen of gewoon lui te zijn. Dit gezonde geestmenu wordt inmiddels aanbevolen door de inspectie van volksgezondheid in ons land omdat het effect heeft en artsen weten dat.
Zij weten hoe helend rust kan zijn. Ze schrijven niet alleen medicijnen voor maar geven minstens zo vaak het advies om wat meer rust te nemen of het wat rustiger aan te doen. Rust is één van de grootste geheimen om geheeld te worden.
