Sophia is een robot die aardig menselijk oogt. Ze praat, heeft gezichtsuitdrukkingen en kijkt haar gesprekspartner aan. Je kunt haar interviewen. Ze lijkt dus behoorlijk slim. Lijkt, want ze is geprogrammeerd en de gesprekken zijn gescript. Wie haar wil interviewen dient van tevoren vijf vragen in. Die worden voorgeprogrammeerd. Wijk je af van de volgorde, dan krijg je antwoord op de verkeerde vraag. Sophia valt gemakkelijk door de mand. Er moet nog heel wat aan haar worden gesleuteld.
Een robot is geen mens, maar een geprogrammeerde machine. Hoe anders is het met mensen. Die zijn unieke, intelligente, creatieve, emotionele en veranderlijke wezens. Alhoewel? Ook mensen zijn behoorlijk geprogrammeerd. Alsof er een robot in ons schuilt. Ga maar na welke conditioneringen er zijn en jouw gedrag ongewild sturen. Als je ‘s morgens brood als ontbijt eet, doe je dat dan uit gewoonte of omdat dit voor jou het beste is? en als je gewend bent vaak de auto te nemen, is dat dan uit gewoonte of zou je ook op een andere manier kunnen reizen?
Veel conditioneringen hebben hun oorsprong in de opvoeding. Kinderen moeten leren luisteren, hun best doen, doorzetten, niet falen en zo min mogelijk fouten maken. Ze worden geacht met twee woorden te spreken, een antwoord te geven als ze iets wordt gevraagd, een studie te volgen en een beroep te kiezen waarmee goed kan worden verdiend, en ze mogen pas ontspannen of genieten nadat ze iets nuttigs hebben gedaan. Al die programma’s zijn door ouders en leraren geïnstalleerd en draaien op volle toeren. Ze sturen en bepalen jou en houden je onvrij.
Met kleine aanpassingen kunnen we ons bevrijden van die geconditioneerde reflexen. De volgorde van de warme maaltijd ’s avonds en de lunch kan worden omgekeerd. Je kunt op zondag werken en woensdag vrijaf nemen. Met simpele middelen kun je vanzelfsprekende en niet langer gewenste patronen doorbreken om te groeien in vrijheid en in liefde. Ook is het mogelijk jezelf te voorzien van nieuwe informatie met behulp van affirmaties. ‘Ik vergeef mezelf, waar ik mezelf heb gekwetst, miskend en beschadigd’. ‘Ik laat liefde stromen’. ‘Ik kijk voortaan met andere ogen naar mezelf en de wereld’.
Mensen kunnen zich bewust worden van vastgeroeste patronen die ons onvrij houden en niet meer passen. Wij kunnen veranderen, vrij worden, groeien in liefde. Robot Sophia kan dat niet. Voorlopig legt ze vooral het hybride karakter van mensen bloot: hoe bijzonder, uniek en vrij we zijn, maar tegelijk ook gedetermineerd door geïnstalleerde programma’s die ons onvrij houden. Genoeg uitdaging dus om aan ons ‘zielesysteem’ te blijven sleutelen.
Abonneer je gratis op de maandagochtendcolumn (via de rechterbalk). Dan ontvang je iedere maandagmiddag het blog van die ochtend.