‘Ik ben vaak angstig. Maar eigenlijk heb ik er schoon genoeg van. Ik wil me er niet door laten bepalen en wil ervan af.’ Dat vertelt mij een retraitedeelnemer in een individueel gesprek tijdens een retraite. In zijn biografie zijn genoeg aanwijzingen te vinden voor zijn angst. Daarnaast is angst natuurlijk ook een existentiële categorie, wie kent hem niet? We spreken erover hoe angst je parten kan spelen en hoe je ervan af zou kunnen komen.
Dat iemand zo’n vraag stelt is opmerkelijk en veronderstelt bewustzijn van de donkere kanten en krachten van het leven. Vaak is dat bewustzijn er niet. Ik ken genoeg mensen die zeggen dat ze nooit bang zijn. Als er echter bewustzijn is van angst dan is dit het begin van een veranderingsproces: alle verandering begint met bewustzijn. Het kan dus zijn dat je op enig moment je problemen zoals schuld, angst, boosheid of frustratie herkent en er de wens ontstaat die problemen liever kwijt dan rijk te zijn.
Er is geen werkzame toverformule die je problemen zoals angst, verdriet, onderwaardering en frustratie als bij toverslag doet verdwijnen.
Dat kan echter niet zomaar. Er is geen werkzame toverformule die je problemen zoals angst, verdriet, onderwaardering en frustratie als bij toverslag doet verdwijnen. Je problemen van je af proberen te werpen, werkt als een boemerang die je na het weggooien terugkeert. Nee, er is geen formule die ervoor zorgt dat jouw problemen als sneeuw voor de zon laat verdwijnen en evenmin bestaat er een brouwsel dat jouw blijdschap en dankbaarheid zomaar kan vermeerderen. Je kunt niet bewerkstelligen dat je meer leuke stemmingen wil en minder lastige. Je kunt het niet zo organiseren dat je van je angst bevrijd gaat worden en tegelijkertijd nog meer mag delen in vreugde en liefde. Dat zal niet gebeuren en hangt samen met de dualiteit van het leven: met beide kanten van het leven heb je een relatie: beide vragen om aandacht.
Er is maar één werkzame oplossing: met je donkere kanten zoals angst, frustratie of boosheid een relatie aangaan. Zo verander je vijandigheid in vriendelijkheid. Je maakt je probleem tot partner, wat wil zeggen dat je je angst tot je beste vriend of vriendin maakt. En met je vriend of vriendin heb je het beste voor. Door zo’n vriendschappelijke relatie aan te gaan met je problemen haal je de druk van je probleem en kan het probleem ontspannen – kun jij ontspannen. En als je ontspant kan het probleem veranderen. Angst kan veranderen in vertrouwen of liefde. Dat is een simpel inzicht, een simpele remedie. De toepassing ervan vraagt echter wel om oefening en geduld.